احادیث تجارت و معامله

برای داشتن یک بیزنس یا تجارت موفق رعایت و پایبندی به یک سری اصول لازم و ضروری است ، یکی از مهمترین این اصول حفظ اعتماد مشتری می باشد ، ما در اینجا آموزه های دینی خود را که به صورت حدیث از معصومین گردآوری شده است را به صورت خلاصه قرار داده ایم تا هم روشنای راه خود ما باشد و هم آموزش به عزیزان و دوستان خواننده این وبلاگ.

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : التّاجِرُ الْجَبانُ مَحْرُومٌ وَ التّاجِرُ الْجَسُورُ مَرْزُوقٌ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: بازرگان ترسو محروم است و بازرگان شجاع بهر‌ه‌مند.
«وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۳۲۳»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : لا تِجارَةَ کَالْعَمَلِ الصّالِحِ وَ لا رِبْحَ کَالثَّوابِ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: هیچ تجارتی همانند عمل صالح و هیچ سودی مانند پاداش الهی نیست.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۲»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : اِذا طُفِّفَتِ الْمَکاییلُ اَخَذَهُمُ اللهُ بِالسِّنِینَ وَ الْقَحْطِ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: وقتی پیمانه‌ها را کاهش دهند خداوند ایشان را گرفتار قحط و کمبود سازد.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۰۷»

قال الامام علیٌّ ـ علیه السلام ـ : اَلْاَحْتِکارُ شَیْمَةُ الْاَشْرارِ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: احتکار راه و رسم اشرار است.
«میزان الحکمه، ج۲، ص۲۸۶»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : اَنَّهُ دَخَلَ السُّوقَ فَقالَ: یا مَعْشَرَ اللَّحّامِینَ مَنْ نَفَخَ مِنْکُمْ فِی اللَّحْمِ فَلَیْسَ مِنّا.
امام علی ـ علیه السلام ـ (هنگامی که داخل بازار شد) فرمودند: هان ای گوشت‌ فروشان هر کدامتان که در گوشت بِدَمَد (و آن‌ را چاق نشان دهد) از ما (مسلمانان) نیست.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۰۲»

عَنْ اَمِیرِالْمُؤمِنینَ ـ علیه السلام ـ : نَهی رَسُولُ اللهِ عَنْ بَیْعِ الْمُضْطَرِّینَ.
امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از خرید اموال اشخاصی که ناچار به فروش شده‌اند منع فرموده است.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۱»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : تَعَرّضُوا لِلتّجاراتِ فَاِنَّ لَکُمْ فیها غِنیً عَمَّا فِی اَیْدِی النّاسِ وَ اَنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ الْمُحْتَرِفَ الْاَمِینَ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: دست به انواع بازرگانی بزنید که تجارت‌ها عامل بی‌نیازی شما از اموال مردم است و براستی خداوند شخص صاحب حرفه درست‌کار را دوست دارد.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۰»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : اِذا طافَ فِی الْاَسْواقِ وَ وَعَظَهُمْ، یا مَعْشَرَ التُّجّار قَدِّمُوا الْاِسْتِخارَةَ وَ تَبَرَّکُوا بِالسُّهُولَةِ وَ اقْتَرِبُوا مِنَ الْمُتَتابِعینِ وَ تَزَیَّنُوا بِالْحِلْمِ وَ تَنازَهَوْا عَنِ الْیَمینِ وَ جانِبُوا الْکِذْبَ وَ … .
امام علی ـ علیه السلام ـ وقتی در بازار می‌گشت و موعظه می‌فرمود چنین می‌گفت: هان ای گروه بازرگانان در آغاز از خدا خیر بخواهید و با سهل‌گیری برکت بجوئید و به خریداران نزدیک شوید (اخلاقاً و مکاناً) و به حلم و بردباری آراسته باشید و از سوگند باز ایستید و از دروغ دوری گزینید و از ستمگری کناره بگیرید و حق مظلومین را بپردازید و به ربا نزدیک نشوید و پیمانه و ترازو را کامل کنید و از اموال مردم کم نگذارید و در زمین فساد نکنید.
«بحارالانوار، ج۷۸، ص۵۴»

قال الامام عَلی ـ علیه السلام ـ : یا مَعْشَرَ التُّجّارِ، اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ، اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ، اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ.
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: ای بازرگانان، اوّل فقاهت (شناخت دین و احکام معاملات)، سپس تجارت، اول فقاهت سپس تجارت، اول فقاهت سپس تجارت.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۰»

عَنِ الامام الصّادِقِ ـ علیه السلام ـ : اَلْمُسْلِمُونَ عِنْدَ شُرُوطِهِمْ اِلّا ما خالَفَ کتابَ اللهِ.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: مسلمانان به شروط خود وفا دارند مگر شرطی که برخلاف کتاب خدا (قرآن) باشد.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۳۷»

قال الامام الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : اِنَّ اللهَ لَیُبْغِضُ الْمُنْفِقَ سَلْعَتَهُ بِالْأیمانَ.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: همانا کسی که با کمک قسم کالای خود را بفروشد، مورد خشم خداست.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۹۹»

قال الامام الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : ثَلاثَةٌ یُدْخِلُهُمُ اللهُ الْجَنَّةَ بِغَیْرِ حِسابٍ، اِمامٌ عادِلٌ وَ تاجِرٌ صَدوقٌ و شَیْخٌ اَفْنی عُمْرَهُ فِی طاعَةِ اللهِ.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: خداوند سه کس را بدون حساب وارد بهشت می‌نماید: پیشوای عادل، بازرگان راستگو، پیری که عُمر خود را در اطاعت خدا گذرانیده باشد.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۸»

قال الامام الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : التِّجارَةُ تَزِیدُ فِی الْعَقْلِ.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: تجارت مایه افزونی خرد است.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۱۸»

قال الامام الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : اَرْبَعَةٌ یَنْظُرُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ اِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ، مَنْ اَقالَ نادِماً اَوْ اَغاثَ لَهْفانَ اَوْ عَتَقَ نَسِمَةً اَوْ زَوَّجَ عَزَباً.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: در روز قیامت چهار کس مورد رحمت خداوند متعال قرار می گیرند: کسی که معامله شخص نادمی را فسخ نماید، آن که اندوه‌ زده‌ای را فریاد رسی کند، کسی که برده‌ای را آزاد سازد و یا کسی که زن یا مرد مجردی را همسر دهد.
«وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۴»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِذا اشْتَرَیْتَ بَیْعاً فَلا تَبِعْهُ حَتّی تَقْبِضَهُ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: وقتی چیزی خریدی پیش از آن که او را تحویل بگیری، نفروش.
«کنزالعمال، ج۴، ص۱۵»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : یا وَ زّانُ، زِنْ وَ ارْجَحْ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: ای توزین گر! وزن کن و اندکی بیافزای.

«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۳»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلتّاجِرُ الْاَمینُ الصَّدوقُ الْمُسْلِم مَعَ الشُّهَداءِ یَوْمَ الْقِیامَةِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: بازرگان امین، راستگو و مسلمان، روز قیامت با شهیدان محشور خواهد بود.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۸»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : التاجر الصَّدُوقُ تَحْتَ ظِلِّ الْعَرْشِ یَوْمَ الْقِیامَةِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: بازرگان راستگو روز قیامت در زیر سایه ی عرش است.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۸»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : منْ اَقالَ نادِماً اَقالَهُ اللهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: هر کس معامله شخص پشیمان را فسخ کند، خداوند روز قیامت از گناهان او بگذرد.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۳»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ باعَ و اشْتَری فَلْیَجْتَنِبْ خَمْسَ خِصالٍ وَ الاّ فَلا یَبِیعَنَّ وَ لا یَشْتَریَنَّ : الرِّبا، وَ الْحلْفَ وَ کِتْمانَ العیب وَ الْحَمْدَ اِذا باعَ والذَّمَّ اِذَا اشْتَری.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: فروشنده و خریدار باید از پنج خصلت دوری گزینند و الا از خرید و فروش خودداری کنند: ۱٫ رباخواری ۲٫ سوگند خوردن ۳٫ نهان داشتن عیب‌ها، ۴٫ ستایش کالا هنگام فروش ۵٫ نکوهش کالا هنگام خرید.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۹۵»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ تَمَنّا عَلی اُمَّتِی الْغَلآءَ لَیْلَةً واحِدَةً اَحْبَطَ اللهُ عَمَلَهُ اَرْبَعینَ سَنَةً.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: هر کس یک شب در آرزوی گرانی برای امت من باشد خداوند اعمال چهل سال او را تباه خواهد کرد.
«کنزالعمال، ج۴، ص۹۸»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لا یَبعْ بَعْضُکُمْ عَلی بَیْعِ اَخیهِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: هیچ یک از شما بر علیه معامله برادر دینی اش، معامله نکند.
«کنزالعمال، ج۴، ص۶۹»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : یا صَاحِبَ الطَّعامِ، اَسْفَلُ هذا مِثْلَ اَعْلاهُ؟ مَنْ غَشَّ الْمُسْلِمینَ، فَلَیْسَ مِنْهُمْ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: ای فروشنده طعام، آیا زیر این کالا همانند روی آن است؟ هر کس به مسلمانان خیانت کند، مسلمان نیست.
«کنزالعمال، ج۴، ص۶۰»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْمُسْلِمُ اَخُو الْمُسْلِمِ وَ لایَحِلُّ لِمُسْلِمٍ باعَ مِنْ اَخِیهِ بَیْعاً فِیهِ عَیْبٌ اِلّا بَیِّنَهُ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: مسلمان با مسلمان برادر است و جایز نیست به برادرش چیز معیوبی را بفروشد مگر آن که به او اعلام نماید.
«کنزالعمال، ج۴، ص۵۹»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْمَغْبُونُ لا مَحْمُودٌ وَ لا مَأجُورٌ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: کسی که مغبون می‌شود نه نزد خلق پسندیده است و نه نزد خدا دارای پاداش است.
«‌بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۹۴»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلنّاجِشُ خائِنٌ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: کسی که قیمت جنسی را بالا می‌برد بدون آن که قصد خرید داشته باشد، خائن است.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۸۱»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لَعَنَ اللهُ الْخَمْرَ وَ عاصَرِها وَ غارِسَها وَ شارِبَها وَ ساقِیَها وَ بایِعها وَ مُشْتَریها وَ اکِلَ ثَمَنِها وَ حامِلَها وَ الْمحْمُولَ اِلَیْهِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: خداوند لعن کرده است مشروب و فشارنده آن و کارنده درخت آن و نوشنده و ساقی آن و فروشنده و خریدار و مصرف کننده بهای آن و حامل آن و کسی که به سوی او می‌برند.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۴۴»

نهی رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَنْ یَدْخُلَ الرَّجُلُ فِی سَوْمِ اَخِیهِ الْمُسْلِمِ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نهی فرمودند: از این ‌که کسی در معامله برادر مسلمان خود داخل شود.
«وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۳۳۸»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلبَیَّعانِ بِالخِیارِ حَتَّی یَفْتَرِقا.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: مشتری و فروشنده تا از هم جدا نشده‌اند اختیار فسخ (معامله را) دارند.
«وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۲۴۵»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْجالِبُ مَرْزُوقٌ وَ الْمُحْتَکِرُ مَلْعُونٌ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: تهیه کننده (نیازمندی های مردم، از لطف و رحمت الهی) بهره‌مند می‌گردد و احتکار کننده ملعون است.
«وسائل الشیعة، ج ۱۲، ص۳۱۳»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَیُّما رَجُلٍ اشْتَری طَعاماً فَکَسَبَهُ اَرْبَعِینَ صَباحاً، یُرِیدُ بِهِ غَلاءَ الْمُسْلِمِینَ ثُمَّ باعَهُ فَتَصَدَّقَ بِثَمَنِهِ، لَمْ یَکُنْ کَفّارَةً لِما صَنَعَ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: هر کس طعامی (غذایی) بخرد و چهل روز برای ایجاد گرانی نگهدارد، سپس بفروشد و قیمت آن را در راه خدا صدقه بدهد کفّاره احتکار خود را نداده است.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۹۸»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : غَبْنُ الْمُسْتَرْسِلِ رِباً.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: مغبون ساختن (متضرر کردن) کسی که کار را به انصاف خود انسان سپرده، در حکم ربا است.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۰۴»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ اللهَ غافِرُ کُلِّ ذَنْبٍ اِلّا مَنْ جَحَدَ مَهْراً اَوِ اغْتَصَبَ اَجِیراً اجَرَهُ اَوْ باعَ رَجُلاً حُرّاً.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: خداوند تمام گناهان را می‌آمرزد، مگر کسی که مهر زنی را انکار کند یا مزد کارگری را غصب کند و یا شخص آزادی را بفروشد.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۲۹»

عَنِ النَّبِیِّ ـ صلی الله علیه و آله ـ : شَرُّ الْکَسْبِ کَسْبُ الرِّبا.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: بدترین درآمدها، درآمدی است که از راه ربا بدست آید.
«بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۱۵»

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : یا مَعْشَرَ التُّجّارِ، اِنَّ التُّجّارَ یُبْعَثُونَ فُجّاراً اِلّا مَنِ اتَّقَی اللهَ وَ بَرَّ و صَدَقَ.
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: هان ای بازرگان! همانا بازرگانان در قیامت گنه کار برانگیخته می‌شوند مگر کسی که تقوای الهی پیشه کرده و نیکویی کند و راستگو باشد.
«میزان الحکمه، ج۱، ص۵۲۷»

 

منبع