سرفصل مطالب:
کمپانی GNOME که بسیاری از توزیع‌های لینوکس به صورت پیش‌فرض از محیط دسک‌تاپی آن استفاده می‌کنند، اعلام کرد که پس از 6 ماه تلاش بی‌وقفه‌ی بیش از 820 نفر از کارمندانش، بالاخره از GNOME 40 رونمایی کرده است. GNOME 40، با 24571 تغییر نسبت به نسخه‌ی قبلی همراه بوده است. این نسخه حاوی 40 ویژگی اصلی جدید و تعداد زیادی پیشرفت جزئی است. همچنین بسیاری از اشکالات و خطاهای نسخه‌های پیشین نیز در GNOME 40 برطرف شده‌اند. پروژه‌ی GNOME اعلام کرده که این نسخه به تیم پشتیبان GNOME آسیا در سال 2020 اختصاص یافته است.
GNOME چیست؟
GNOME یک محیط دسک‌تاپی OpenSource برای سیستم عامل‌های مختلف است. نام این پروژه در ابتدا از مخفف عبارت GNU Network Object Model Environment گرفته شده بود. با گذشت زمان، شرکت GNOME این عبارت را کنار گذاشت؛ زیرا دیگر توان بیان اهداف و چشم‌اندازهای این شرکت را نداشت. این شرکت کار خود را در سال 1997 با همکاری میگوئل دی ایکازا و فدریکو منا آغاز کرد. اکنون GNOME محیط دسک‌تاپی پیش‌فرض بسیاری ازتوزیع‌های مهم لینوکس از قبیل فدورا، دبین، اوبونتو، سنت‌او‌اس، اوراکل، SUSE Enterprise و… است.
چرا توزیع جدید به جای GNOME 3.x یا GNOME 4، GNOME 40 نام گرفته است؟
پیش از انتشار این نسخه، امانوئل باسی از مسئولین پروژه‌ی GNOME اعلام کرد که این شرکت قصد ایجاد تغییر در رویه‌ی نام‌گذاری نسخه‌های جدید را دارد. به این ترتیب بعد از GNOME 40، شماره‌ی ورژن هر نسخه‌ی جدیدی که منتشر شود، نسبت به نسخه‌ی قبلی یک واحد افزایش می‌یابد. وی همچنین بیان کرد که هر نسخه‌ی جدید دارای سه فاز آلفا، بتا و RC خواهد بود. او در ادامه اظهار داشت:
« نسخه‌ی 3.8 در حقیقت چهلمین نسخه‌ی منتشر شده GNOME بود؛ اما این بحث برای تغییر شیوه‌ی موثر نام‌گذاری نسخه‌ها مقداری دیر صورت گرفت. بنابراین ما می‌توانیم این طور فرض کنیم که اگر شمارش نسخه‌ها از صفر شروع شود، چرخه‌ی بعدی، چهلمین نسخه‌ی منتشر شده GNOME خواهد بود. با فرض انتخاب نسخه چهلم به عنوان پایه‌ی شمارش، ما از تعداد نسخه‌های قبلی آگاه می‌شویم و دیگر نیازی به توضیح علت این منقطع شدن شمارش که در واقع ریشه‌ی تغییر رویه‌ی نام‌گذاری نسخه‌ها نیز بود، نداریم.»
چه ویژگی‌های جدیدی به این نسخه اضافه شده است؟
GNOME40 جدیدترین ورژن محیط دسک‌تاپی GNOME است. این نسخه، دارای ویژگی‌های جدید زیر می‌باشد:
1) نمای کلی فعالیت‌ها
GNOME 40 طراحی جدید و بهبودیافته‌ای از بخش نمای کلی فعالیت‌ها (Activities Overview) ارائه کرده است. این طراحی، تجربه‌ی کاربری بهتر و راحت‌تری را فراهم و جابه‌جایی میان برنامه‌ها و استفاده از سیستم و برنامه‌ها را ساده‌تر کرده است. در طراحی جدید، محیط‌های کاری به صورت افقی مرتب شده‌اند. طراحی بخش نمای کلی و برنامه‌ها نیز به صورت عمودی انجام شده‌است. میانبرهای جدید صفحه کلید، حالت‌های صفحه نمایش لمسی و اکشن‌های موس نیز در همین راستا قرار گرفته‌اند. همچنین، کاربران می‌توانند به کمک کشیدن و رها کردن، نمای کلی فعالیت‌های خود را شخصی سازی کنند. GNOME 40 ویژگی‌های زیر را نیز به این بخش اضافه کرده است:
تجربه‌ی بوت ساده‌تر – صفحه‌ی نمای کلی فعالیت‌ها بلافاصله پس از بوت شدن سیستم، بالا می‌آید تا شروع به کار شما را ساده‌تر کند.
می‌توانید به کمک یک خط فاصله، برنامه‌های مورد علاقه خود را از آن‌هایی که علاقه کمتری دارید جدا کنید. این کار به شما در تشخیص و جداسازی برنامه‌های مورد علاقه‌تان از دیگر برنامه‌ها کمک می‌کند.
آیکون‌ها و تصاویر بندانگشتی پنجره‌ها بهبود پیدا کرده‌اند. اکنون برای شناسایی راحت هر برنامه می‌توانید از آيکون آن استفاده کنید.
وقتی تمام فضاهای کاری روی صفحه باز هستند، تعویض‌کننده‌ی فضای کاری (Workspce Switcher) به جای اینکه تنها در صفحه‌ی اصلی نمایش داده شود، روی تمام صفحات باز، نمایش داده می‌شود.
2) طراحی مجدد برنامه‌ی آب و هوا
برنامه‌ی آب‌وهوا در GNOME 40 به کلی تغییر کرده و مجددا طراحی شده است. ظاهر این برنامه کاملا عوض شده و توانایی نمایش اطلاعات بیشتری دارد. دو شیوه‌ی کلی برای نمایش اطلاعات در این برنامه ایجاد شده است. در شیوه‌ی اول می‌توانید پیش‌بینی آب‌وهوای 48 ساعت آينده را به صورت ساعتی مشاهده کنید. در شیوه‌ی دوم نیز می‌توانید پیش‌بینی روزانه‌ی وضعیت آب‌وهوا تا ده روز آينده را مشاهده نمایید.
3) تنظیمات
GNOME 40 پیشرفت‌ها و توسعه‌های جدیدی را در اختیار کاربران قرار داده است. به عنوان مثال، در نسخه‌ی جدید می‌توانید در لیست شبکه‌های اطراف، Wi-fiهای شناخته شده را بالاتر از دیگر شبکه‌ها مشاهده کنید و دید کلی بهتری داشته باشید. در بخش About می‌توانید مدل سخت‌افزارهای سیستمتان را در صورت وجود، مشاهده نمایید؛ علاوه بر این، از دیگر پیشرفت‌های این نسخه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تنظیمات بخش منابع ورودی، از قسمت زبان و منطقه به بخش کیبورد منتقل شده است. این کار، یافتن این تنظیمات را ساده‌تر کرده و تمام تنظیمات مربوط به کیبورد را یک جا جمع کرده است.
با اضافه شدن تنظیمات جدید، می‌توانید کلیدهای مربوط به نوشتن و کاراکترهای جایگزین را به صورت دلخواه، پیکربندی کنید.
مورد آخر اینکه تنظیمات میانبرهای کیبورد به‌روز شده است. به کمک این بهروزرسانی می‌توان میانبرها را به صورت دلخواه گروه‌بندی و پیمایش کرد. همچنین، طراحی بخش جست‌وجو نیز بهتر شده است.
4) نرم افزارها
در GNOME 40، ظاهر بنرهای هر برنامه بهبود پیدا کرده و بنرها به طور خودکار چرخش پیدا می‌کنند. بخشی تحت عنوان دیالوگ‌های تاریخچه‌ی نسخه(Version history dialogs) به برنامه‌ها اضافه شده که آخرین تغییرات هر برنامه‌ی به‌روز‌شده را نمایش می‌دهد. منطق بهروزرسانی برنامه‌ها نیز تغییر کرده تا تعداد دفعات یادآوری برای بهروزرسانی برنامه، کاهش پیدا کند. GNOME همچنین به کاربران نشان می‌دهد که هر نرم‌افزار را از کجا نصب کرده‌اند.
5) فایل‌ها
برنامه‌ی فایل‌ها بهبودهای بسیاری داشته است. از جمله بخش نمایش دیالوگ‌های تنظیمات، بهتر و واضح‌تر شده است.
اکنون می‌توان فایل‌ها را بر اساس زمان ایجادشان مرتب کرد.
اگر قصد انتخاب یک تصویر برای پس زمینه از داخل برنامه‌ی فایل‌ها داشته باشید، می‌توانید یک پیش‌نمایش کوچک از این تغییر را مشاهده نمایید.
برآورد زمانی انجام کارها و فعالیت‌ها، بهبود یافته و دقیق‌تر شده است.
فایل‌های متنی قابل اجرا می‌توانند به صورت مستقیم از برنامه‌ی فایل‌ها اجرا شوند. این کار به کمک منوی Run as a program context قابل انجام است.
اگر در حین کپی یا انتقال فایل‌ها تداخل پیش بیاید، برنامه‌ی فایل‌ها یک نام جایگزین کارآمد به شما پیشنهاد می‌دهد تا از ادغام و تداخل فایل‌ها جلوگیری کند.
ویژگی Archive Extraction برنامه‌ی فایل‌ها، اکنون قابلیت استخراج یا همان خروج از حالت فشرده فایل‌های بایگانی رمزگذاری‌شده را نیز دارد.
هنگام مسیریابی فایل‌ها، پس از تایپ بخشی از مسیر، می‌توانید به کمک کلید تب، پیشنهاد‌های برنامه‌ی فایل‌ها را برای تکمیل مسیر و یافتن مسیر دلخواهتان مشاهده کنید.
6) دیگر ویژگی‌ها
برخی از ویژگی‌های دیگری که به GNOME 40 اضافه شده‌اند، عبارتند از:
برنامه‌ی MAPS پاپ‌آپ‌های جدیدی برای مکان‌ها دارد که اطلاعات مختلفی درباره آن مکان از ویکی‌پدیا پیدا کرده و آن‌ها را نمایش می‌دهد. این اطلاعات می‌تواند شامل مواردی مانند نام محلی هر مکان باشد. همچنین، این برنامه سازگاری بیشتری با سخت‌افزارهای مختلف پیدا کرده و می‌توان در اندازه‌های مختلف از آن استفاده کرد.
رابط نوشتاری بهبود پیدا کرده است. کلیدهای تایپ شده به محض وارد شدن، نمایش داده می‌شوند. این کار در ارتباط با کلیدهای پاک‌شده نیز به سرعت صورت می‌گیرد.
بسیاری از برنامه‌های GNOME در GNOME 40 از لحاظ ظاهری بهبود پیدا کرده‌اند. این بهبودها شامل کروی شدن گوشه‌ی پنجره‌ها و بهبود ظاهر لیست‌ها و تغییردهنده‌ها است. بخش‌هایی نظیر فایل‌ها، وب، دیسک‌ها، فونت‌ها، تقویم، تصاویر و نمایشگر سیستم دچار این تغییرات شده‌اند.
در حالت نمایش Side-by-side، نوار کناری Document Viewer تصاویر کوچک جفت‌شده را کنار یکدیگر به نمایش در می‌آورد.
شکل ظاهری GNOME روان‌تر و نرم‌تر شده است. به این صورت که دیگر خبری از لبه‌های تیز نیست، حاشیه‌های ضخیم، باریک‌تر و نرم‌تر شده‌اند و نوار کناری یکپارچه شده است. دکمه‌های اسکرول صفحه نیز زمانی که برای کنترل حرکت در صفحه مورد استفاده قرار می‌گیرند، بزرگتر می‌شوند.
نتیجه‌گیری
ظاهر GNOME 40 نسبت به نسخه‌های قبلی بسیار متفاوت شده است. گوشه‌های کروی پنجره‌ها و انیمیشن‌های روان‌تر، ظاهر آن را مدرن‌تر کرده است. GNOME 40 پیشرفت قابل توجهی در بهبود رابط کاربری داشته و کار را برای کاربران ساده‌تر کرده است. به عنوان مثال، قرار گرفتن بخش راه‌انداز برنامه‌ها در پایین صفحه و اضافه شدن قابلیت شخصی سازی به آن، موجب افزایش کاربرپسند بودن GNOME شده است.
